Καιρός: Την πρόγνωση για τον φετινό χειμώνα 2020-2021 έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΜΥ και τα δεδομένα δεν είναι… καλά.
Αναλυτικά όσα αναφέρει στην μακροπρόθεσμη εκτίμησή της για την εξέλιξη του φετινού χειμώνα στη χώρα μας και την Ευρώπη, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία:
Με μάλλον θετικό πρόσημο ως προς τη θερμοκρασία ο φετινός χειμώνας
Για το χειμερινό τρίμηνο Δεκέμβριος 2020 – Ιανουάριος -Φεβρουάριος 2021, έχουμε επιλέξει για παρουσίαση και σχολιασμό, τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές της θερμοκρασίας στα 2m, του υετού (βροχοπτώσεων) αλλά και των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, έτσι όπως αυτές προκύπτουν τόσο από το μακροπρόθεσμο μοντέλο του ECMWF, όσο και από το σύστημα πολλαπλών μοντέλων (C3S multi-modelsystem). Οι χάρτες είναι διαθέσιμοι από την υπηρεσία C3S (Copernicus) και μπορούν να αναζητηθούν μαζί και με τα αποτελέσματα όλων των μοντέλων και των παραμέτρων που υλοποιούν το C3Smulti-modelsystem στην ιστοσελίδα https://climate.copernicus.eu/charts/c3s_seasonal/.
Όσον αφορά στη θερμοκρασία, και τα δύο μοντέλα συμφωνούν ότι θα έχουμε θετικές αποκλίσεις στο σύνολο σχεδόν της Ευρώπης, με έμφαση στις περιοχές της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης (κυρίως Σκανδιναβία και Ρωσία). Εξαίρεση στη γενική εικόνα αποτελούν οι περιοχές της Ισλανδίας, Μεγ. Βρετανίας, Ιρλανδίας και οι δυτικές παράκτιες (προς τον Ατλαντικό ωκεανό) περιοχές της ηπειρωτικής Ευρώπης, όπου τα μοντέλα δεν προβλέπουν απόκλιση από τις μέσες τιμές για την περίοδο.
Ειδικότερα για την περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου και την χώρα μας, η εκτίμηση είναι ότι αναμένονται θετικές αποκλίσεις, οι οποίες μπορεί να φθάσουν μέχρι τον 1 βαθμό πάνω από τις κανονικές τιμές του τριμήνου.
Φυσικά οι προγνώσεις αυτές αποτελούν μια μέση εικόνα του τριμήνου Δεκέμβριος 2020 – Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2021. Συνεπώς δεν θα πρέπει να αποκλεισθούν κάποιες ψυχρές εισβολές δηλαδή πεπερασμένα χρονικά διαστήματα με χαμηλότερες από τις κανονικές τιμές θερμοκρασίες, κάτι βεβαίως πολύ φυσικό για την εποχή. Η πλέον ορθή ερμηνεία αποτελεί το ότι τα γεγονότα αυτά θα είναι λιγότερα και με, ενδεχομένως, μικρότερη διάρκεια.
Από πλευράς υετού (βροχοπτώσεων), και τα δύο μοντέλα, σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, προβλέπουν κανονικές συνθήκες, με τάση για ξηρότερες στα νότια, ενώ μόνο οι περιοχές της Σκανδιναβίας φαίνεται ότι θα έχουν περισσότερες βροχοπτώσεις. Πάνω από τον ελληνικό χώρο, το multimodel να εκτιμά σχετικά λιγότερες βροχοπτώσεις, όπως και πάνω από την Ισπανία, την Ιταλία και τη νοτιοανατολική Ευρώπη γενικά. Το ECMWFεμφανίζεται πιο συγκρατημένο, με σαφώς περιορισμένη περιοχή όπου εκτιμά μειωμένα ποσά βροχόπτωσης, στο νότιο Αιγαίο και γενικότερα σε τμήματα της ανατολικής Μεσογείου, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις του υετού (βροχόπτωσης) για τον χειμώνα 2020-2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/11/2020
Επειδή, σε μεγάλο βαθμό, οι διεργασίες στην ατμόσφαιρα καθοδηγούνται από την κυκλοφορία στα 500hPa, παρατίθενται και οι προγνωστικοί χάρτες (ECMWF και C3Smulti–modelsystem) με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στο επίπεδο αυτό.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500hPa για τον χειμώνα 2020-2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/11/2020
Οι θετικές αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, που προβλέπονται και από τα δύο μοντέλα, στον κεντρικό Ατλαντικό ωκεανό και την Ευρώπη, αιτιολογούν, τόσο τις σχετικά θερμότερες συνθήκες στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, όσο και τις σχετικά ξηρότερες στην νότια, ενώ η προβλεπόμενη κυκλωνική κυκλοφορία στον βόρειο ατλαντικό ερμηνεύει και τα σχετικά μεγαλύτερα ύψη υετού που προβλέπονται στην περιοχή Σκανδιναβικής χερσονήσου.Η εικόνα αυτή επιβεβαιώνεται από τους χάρτες με τις προβλεπόμενες αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια (Mean Sea Level Pressure – MSLP) για το εν λόγω τρίμηνο, που παρατίθενται στη συνέχεια.
Προγνωστικοί χάρτες του ECMWF και του C3Smulti-modelsystem με τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής (βαρομετρικής) πίεσης στην επιφάνεια (MSLP) για τον χειμώνα 2020-2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/11/2020
Σε προηγούμενες αναρτήσεις μας είχε γίνει αναφορά στην βορειοατλαντική ταλάντωση (ΝΑΟ), και του ρόλου της στον μακροπρόθεσμο καθορισμό της κυκλοφορίας στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης. Επιχειρώντας ένα βήμα παραπέρα θα βάλουμε στη συζήτηση έναν άλλο σημαντικό παράγοντα καθορισμού του παγκόσμιου κλίματος την ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού ωκεανού, γνωστή ως ENSO (El Niño–Southern Oscillation). Οι δύο όψεις αυτού του κλιματικού κύκλου είναι το El Niño και η La Niña. Η τυπική έκφραση του El Niño αναφέρεται στην αύξηση της θερμοκρασίας των νερών του Ειρηνικού στην νότια Αμερική, κοντά στον Ισημερινό (τις ακτές του Περού). Έχει μελετηθεί και αποδειχθεί η σημαντική συνεισφορά της ταλάντωσης του νότιου Ειρηνικού στην γενική ατμοσφαιρική κυκλοφορία και κατά συνέπεια στον καιρό και το κλίμα σχεδόν ολόκληρου του πλανήτη. Η πρώτη και σημαντική επίδραση του El Niño είναι η διαταραχή της δυτικής κυκλοφορίας, δηλαδή των δυτικών ανέμων που πνέουν σε πλανητικό επίπεδο στα μέσα γεωγραφικά πλάτη. Και αν το El Niño είναι η θερμή έκφραση της ταλάντωσης, η La Niña είναι το αντίθετό του, δηλαδή οι ωκεάνιες μάζες στην ίδια περιοχή εμφανίζονται ψυχρότερες από ότι κανονικά. Το φαινόμενο La Niña συνδυάζεται με σημαντική ενίσχυση των ανατολικών (αληγών) ανέμων που πνέουν στην υποτροπική ζώνη ενώ η παρουσία του επιδρά και στη θέση του πολικού αεροχειμάρρου. Από το καλοκαίρι βρισκόμαστε σε φάση La Niña που αναμένεται να κορυφωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου και να αρχίσει να εξασθενεί μετά τον Φεβρουάριο 2021. Στη συνέχεια θα βρείτε τον σχετικό προγνωστικό χάρτη του ECMWFμε την εκτίμηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας που απεικονίζει τη φάση La Niña που βρίσκεται η ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού.
Προγνωστικός χάρτης του ECMWF με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας (SST–SeaSurfaceTemperature) για τον χειμώνα 2020-2021 (3-monthaverage), με αρχικές τιμές της 01/11/2020
La Niña
Η συνεισφορά αυτών των παραγόντων στη διαμόρφωση του καιρού είναι σημαντική και η εκτίμησή τους αποτελεί βασικό συστατικό των αριθμητικών μοντέλων μακροπρόθεσμης πρόγνωσης. Προς το παρόν εμείς θα μείνουμε σε απλή αναφορά τους καθώς η ανάλυσή τους και ο ρόλος τους εκφεύγει του σκοπού μας.
Για άλλη μια φορά να σημειώσουμε ότι οι εποχικές προγνώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με σχετική επιφύλαξη λαμβάνοντας υπόψη, ότι το αποτέλεσμά τους θα αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου αναφοράς τους (40 – 60%), σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απορριπτικά, αποκλείοντας την προοπτική βελτίωσής τους.
